Løyser subsea-utfordringar med eigne system

Frå Grunnavågen i Sagvåg utviklar og produserer Subsea Marintech eigne system og komponentar til subsea-industrien.

Med innovasjonsteknologi siktar dei seg no inn på nye marknadssegment.

- Det er ofte like enkelt å laga delane me treng sjølv. Då går me ikkje på kompromiss med kvaliteten, heller.

Tore Brekke i Subsea Marintech snakkar høgt og engasjert. Heilt sidan han var liten, har han hatt ei interesse for å forstå korleis tekniske ting fungerer.

Akkurat no snakkar han om eit komplett sensorsystem som han og kollegaene utvikla til Hywind-prosjektet til Aker Solutions tidlegare i år.

Sensorsystemet berekna avstanden frå betongelementa og ned til underlaget, samt vinkelendringar og rørsler ned til 0,01 grader. Mange faktorar spela inn: lufttrykk, vasstrykk og rørsler.

- Det var ei utfordring, men utruleg artig når me ser at det fungerer i praksis. Me opplever at det er enklare for oss å skreddarsy løysingar til kundane våre når me lagar alle komponentane sjølv, forklarar han.

Noreg har meir enn 4.200 dammar, eller demningar, som regulerer vassreservoar. Mange av desse vert brukt i kraftproduksjon, og er bygde opp av anten stein eller betong.

Dersom uhellet hadde vore ute og eitt av desse hadde gitt etter, ville det vore ei katastrofe av enorme dimensjonar. Difor er det alfa omega med jamlege og grundige inspeksjonar av damanlegga.

- Me nyttar sonar for å inspisera damanlegg og har lang erfaring med dette. Ofte kan det vera utfordrande å få gjennomført, då ein helst vil ha fulle vassmagasin under inspeksjonen. Det gir eit snevert tidsrom å utføra omfattande inspeksjon på.

- Difor har me utvikla eit system som nyttar laser i tillegg til sonar, slik at me kan inspisera alt frå botn og opp - uavhengig av kor mykje vatn som er i damanlegget, fortel Brekke.

Han fortel om ein inspeksjonsjobb i ei trykksjakt i Aurland. Røyra hadde ei helling på 46 grader og gjekk frå dammen, inne i fjellet og ned til kraftstasjonen i bygda.

- Mannholet, eller luka me kunne koma oss inn i, var 50 centimeter brei. Det vil seia at inspeksjonsutstyret vårt ikkje kunne ha komponentar som var større enn dette. Sjølve diameteren på røyra var 3,6 meter, før dei smalna inn. Utfordringa her var mellom anna at me måtte bygga inspeksjonsutstyret vårt inne i røyret, forklarar han.

For å vera sikre på at dette var gjennomførbart, laga Subsea Marintech ein modell av røyra som dei senka ned i Grunnavågen og testa grundig. Dei laga også til avvik på røyret som systemet skulle fanga opp.

I tillegg laga dei eit koordinasjonssystem, slik at kunden fekk eksakte mål på kor i røyret inspeksjonen føregjekk.

- Slike prosjekt er av stor verdi for kunden. I enktele tilfelle kan det kosta kunden fleire milliardar kroner dersom slike dammar og røyr ikkje er undersøkt godt nok. Det er med andre ord store verdiar som avheng av at ting vert korrekt utført. Difor er det svært viktig med nøyaktig og presis oppmåling og inspeksjon.

Subsea Marintech har nyleg utvikla eit nytt og betre system for kartlegging og inspeksjon av sjøbotn, kablar og røyrleidningar.

- Det gir ein svært god dokumentasjon av inspeksjonen. Systemet gir kunden moglegheit til å følgja aktivt med under ROV-operasjonen, utan at kunden sjølv er til stade om bord i båten, forklarar Brekke.

- I praksis betyr det at me kan sitja i møte med kunden og ha livestream på eit sikkert nettverk medan ROV-en er ute og inspiserer. Teknologien let oss "overstyre" slik at me kan ta kontroll over ROV-en og styre han til bestemte røyrdelar for nærare inspeksjon dersom ein vil det.

Målet er at kunden skal få betre kunnskap og forståing, samt ein forbetra